Griekse tradities en gewoontes
Καλή Χρονιά! Gelukkig nieuwjaar!
De granaatappel breken ‘σπάσει το ρόδι’ betekent in Griekenland een heel goed begin van het nieuwe jaar. Op de oudejaarsavond of nieuwjaarsdag gooit men een granaatappel tegen de voordeur of de stoep voor het huis kapot. Hoe meer verspreide zaden, hoe meer welvaart.
Lukt het, dan heb je een jaar vol met geluk maar als je de drempel van het huis overgaat moet je dan wel eerst met de rechtervoet over de drempel stappen. Gaat de granaatappel niet stuk, dan moet de priester er aan te pas komen om mogelijk onheil af te wenden.
Ook wordt op nieuwsjaardag vaak een "Vasilopita" aangesneden, dat is een soort cake waarin een muntje verstopt zit. Wie de munt vindt heeft het hele jaar geluk!
Op 6 januari is het Driekoningen de dag van de Godsverschijning: "Epifania" of "Theofania".
Het is de herdenking van de doop van Jezus. Het is een feestdag in Griekenland die aan zee of haven wordt gevierd. Sommige inwoners duiken de zee in om het kruis op e duiken wat de priester er daarvoor in heeft gegooid. Degene die het kruis heeft opgedoken is uiteraard gezegend met een heel jaar geluk. Daarna zegent de priester de overige aanwezigen ..
Καθαρά Δευτέρα (Kathará Defterá) / Schone Maandag / Clean Monday
Schone Maandag, bekend als Καθαρά Δευτέρα (Kathará Defterá) in het Grieks, is een belangrijke feestdag in Griekenland en Cyprus, evenals in de Oosters-Orthodoxe Kerk. Het is het begin van de vastenperiode van 40 dagen die voorafgaat aan Pasen. Schone Maandag valt op de eerste dag van het vasten en wordt gevierd met verschillende gebruiken en tradities.
Op Schone Maandag komen mensen traditioneel samen met familie en vrienden voor buitenactiviteiten, picknicks en vliegeren. Het is een dag van viering en vreugde, maar ook van reflectie en spirituele voorbereiding op Pasen. De naam "Schone Maandag" verwijst naar de zuivering van de ziel en het begin van een periode van berouw en vasten.
Traditionele gerechten die op Schone Maandag worden gegeten, zijn vasten-vriendelijke gerechten zoals lagana (ongebakken brood), zeevruchten, groenten, olijven en verschillende soorten dips en salades. Deze gerechten worden met mate geconsumeerd omdat mensen zich voorbereiden om tijdens de vastenperiode bepaalde voedingsmiddelen te vermijden.
Over het algemeen is Schone Maandag een dag van zowel festiviteiten als spirituele betekenis, die de overgang markeert van toegeeflijkheid naar soberheid ter voorbereiding op de viering van Pasen.
Orthodox Paasfeest in Griekenland Kalo Pasxa!
Misschien wel het grootste feest van het jaar in Griekenland. Het valt overigens op een andere datum dan ons Pasen. Het is niet alleen het Pasen zelf wat de Grieken vieren maar ook de inleiding van een nieuw zomerseizoen. Vele echte Griekenlandliefhebbers komen in het voorjaar naar hun Griekse vrienden om dit Paasfeest samen te vieren en daarna komt het toeristenseizoen op gang.
Voorafgaand aan het Pasen vasten de traditionele Grieken 40 dagen. Men eet in die periode geen vlees, zuivel, vis en gevogelte.
De Goede Vrijdag voor Pasen is de dag van rouw vanwege de dood van Jezus en is er een processie met mis in de kerk maar ook daarbuiten. De icoon van Christus wordt op de Epitafios gelegd, wat het graf van Christus symboliseert. De Epitafios wordt door het dorp of de stad gedragen. Langs de route gooien de mensen bloemen. De gelovigen lopend onder de Epitafios door.
Op stille zaterdag voor het Griekse Pasen is er een mis in de kerk waarbij alle lichten uitgaan en steekt de priester vervolgens een kaars aan met het Heilige Licht. Precies om middernacht beginnen de klokken te luiden. Iedereen staat buiten met een kaars en steekt dit aan met het Heilige Licht. Vaak geeft men elkaar het vuur door en dan neemt men zijn kaars mee naar huis om er thuis boven de voordeur een zwart kruisje mee te branden voor een prachtig jaar. De opstanding van Christus gaat men daarna zeer uitgebreid vieren met elkaar. "Christos Anesi!" Jezus is opgestaan en wenst men elkaar "Chronia Polla" (nog vele jaren in geluk en gezondheid)
Algemeen gebruik in heel Griekenland is picknicken met de familie na Pasen met het eten van lam aan het spit en drinken van veel wijn en raki wat weer kan leiden tot zingen en dansen. In de dagen voor Pasen, verft men de eieren rood, bakt Paasbrood en Paaskoekjes.
Hoe men Pasen verder precies viert, hangt af van de locatie. Hierbij een aantal bijzondere festiviteiten:
Op Corfu worden op traditionele wijze roodgeverfde aardewerken potten, gevuld met water, vanaf balkons naar beneden gegooid.
Het elkaar beschieten met vuurpijlen komt op Chios voor en dan zijn het nog twee kerkgemeenschappen ook! Vandaar dat je dit dan ook vaak ziet in internationale nieuwsberichten. Het is natuurlijk meer een ritueel dan serieus beschieten.
Dit is de bekende Griekse Paassoep
"Mayirtisa" Deze soep wordt gegeten na middernachtskerkdiensten. De soep wordt op een laag vuur gezet om te koken voordat hij naar de kerk gaat en wordt gegeten bij thuiskomst. De soep bestaat onder andere uit lamsingewanden en lever.
Rode eieren zijn het symbool van vruchtbaarheid. Rode eieren symboliseren tevens het bloed van Christus dat vloeide bij zijn kruisiging.
Volgens de Grieks orthodoxe traditie, tikt men elkaars ei terwijl de Paaswensen worden overgebracht. Het doel is natuurlijk om het ei van de andere te barsten terwijl je eigen ei heel blijft…
Degene van wie het ei heel blijft heeft het spel gewonnen en heeft de rest van het jaar geluk.
Griekse traditionele namen
Eeen veel voorkomende Griekse naam is Dimitris. Het is een Griekse voornaam die afgeleid is van de naam Dimitrios in het Grieks. De naam Dimitrios is weer afgeleid van de Griekse naam Demeter, die de naam is van de Griekse godin van de landbouw, vruchtbaarheid en de oogst.
Daarom draagt de naam Dimitris een betekenis die gerelateerd is aan landbouw en vruchtbaarheid. In Griekse culturen wordt de naam Dimitris vaak geassocieerd met vruchtbaarheid, groei en overvloed, vanwege de connectie met de godin Demeter.
Giorgos: deze naam betekent “boer” of “werker van de aarde”. De betekenis is afgeleid van het Oudgriekse woord "georgos", wat "landbouwer" of "boer" betekent. Daarom heeft de naam Giorgos een betekenis die verband houdt met landbouw en het bewerken van het land.
Maria is een veel voorkomende bijbelse naam die afstamt van de Maagd maria en die “bitter” of “bedroefd” kan betekenen.
Eleni is de Griekse vorm van de naam Helen welke “licht” of “stralend” betekent.
Katerina is de Griekse variant van Katherine, wat “puur” of “rein” betekent. De alternatieve vorm van deze naam en die je ook veel tegenkomt is Aikaterini.
Nikos iseen veelvoorkomende voornaam in Griekenland en is meestal een verkorte vorm van de naam Nikolaos in het Grieks. De betekenis van de naam Nikos is afgeleid van Nikolaos, en het heeft een positieve en betekenisvolle herkomst.
De betekenis van naam Nikolaos bestaat bestaat uit twee delen: "overwinning" en "mensen"of "volk" .Daarom betekent de naam Nikolaos en bijgevolg Nikos "overwinnaar van het volk" of "degene die het volk overwint." Het is een naam die historisch gezien positieve connotaties heeft, omdat overwinning vaak wordt geassocieerd met succes en triomf.
De naam Yiannis is een verkorte vorm van de naam Ioannis in het Grieks. Dat is de Griekse vorm van de naam Johannes in het Nederlands en andere Europese talen. De naam Johannes heeft een bijbelse oorsprong en is afgeleid van het Hebreeuwse woord "Yochanan," wat "God is genadig" betekent.
Anastasia komt van het Griekse woord “anastasis”, wat “opstanding” betekent.
De betekenis van de naam Panagiotis is sterk gerelateerd aan het christendom, omdat het een religieuze naam is met een diepe betekenis.
Pan is "alles" of "volledig" in het Grieks. Agiōtis is "heilig". Daarom betekent de naam Panagiotis vrij vertaald "volledig heilig" of "geheel gewijd aan heiligheid."
Griekse naamdagen, bekend als "onomastiki imera" in het Grieks, zijn feestdagen die zijn gekoppeld aan de namen van heiligen in de Grieks-Orthodoxe christelijke traditie. De naamdagen worden vaak beschouwd als belangrijke vieringen en worden ze op dezelfde manier gevierd als verjaardagen.
Weet jij nog andere veel voorkomende namen in het Grieks? Laat het ons weten: info@yamas.nl